Elements Of Citizenship Education In The Twelve Aphorism By Raja Ali Haji: Highlights According To Maqasid Sharia

Elemen Pendidikan Kewarganegaraan Dalam Gurindam Dua Belas Karya Raja Ali Haji: Sorotan Menurut Maqasid Syariah

Abstract

Citizenship education is the most important element to understand the statehood system. In the context of Malay Islam Nusantara civilization, The Twelve Aphorism is a famous work of Raja Ali Haji in the Malay Archipelago. In general, it contains advice and guidelines for people, in addition to the implied elements of citizenship education that should be highlighted to the current generation. This paper aims to reveal the elements of citizenship education in The Twelve Aphorism by making a specific highlight based on the perspective of Maqasid Sharia. This qualitative study is a literature study. Data is collected through various sources such as books, journals and other authoritative writings. Further information is analyzed deductively and inductively by taking a specific approach according to the discipline of Maqasid Sharia. The study found that The Twelve Aphorism is loaded with advice and guidelines as an important core in citizenship education. These include religious, self-care, social interaction and leadership values. From the point of view of Maqasid Shariah, the essence of this aphorism can be remapped in line with the maqasid ḍarūriyyāt al-khams to achieve the goodness and benefit of human life. In conclusion, this classic work is stacked with life advice and guidelines that are needed in the effort to produce good citizens. Thus, it should be made one of the main cores in the citizenship education curriculum, in order to appreciate the value of Malay Islam Nusantara civilization and as effort to form ‘Bangsa Malaysia’ strong yet progressive identity.

Abstrak
Pendidikan kewarganegaraan merupakan elemen terpenting bagi memahami sistem kenegaraan. Dalam konteks peradaban Melayu Islam Nusantara, Gurindam Dua Belas merupakan karya Raja Ali Haji yang masyhur di Kepulauan Tanah Melayu. Amnya, ia mengandungi nasihat dan pedoman hidup bagi manusia, di samping tersiratnya elemen pendidikan kewarganegaraan yang patut diketengahkan kepada generasi kini. Makalah ini bertujuan mengenal pasti serta menzahirkan elemen pendidikan kewarganegaraan dalam Gurindam Dua Belas dengan membuat sorotan khas berdasarkan perspektif Maqasid Syariah. Kajian kualitatif ini berbentuk kajian kepustakaan. Data dikumpul melalui pelbagai sumber seperti buku, jurnal dan penulisan berautoriti yang lain. Maklumat seterusnya dianalisis secara deduktif dan induktif dengan mengambil pendekatan khusus menurut disiplin Maqasid Syariah. Kajian mendapati Gurindam Dua Belas sarat dengan nasihat dan pedoman hidup yang juga boleh diangkat sebagai teras penting dalam pendidikan kewarganegaraan. Ini merangkumi nilai keagamaan, penjagaan diri, interaksi sosial dan kepimpinan. Dari sudut sorotan Maqasid Syariah, intipati gurindam ini boleh dipetakan semula sejajar dengan kehendak maqasid ḍarūriyyāt al-khams bagi mencapai kebaikan dan kemaslahatan kehidupan manusia. Kesimpulannya karya klasik ini sarat dengan nasihat dan pedoman yang diperlukan dalam usaha melahirkan warganegara yang baik. Justeru ia sewajarnya dijadikan salah satu teras utama dalam kurikulum pendidikan kewarganegaraan demi menghargai nilai ketamadunan Melayu Islam Nusantara dalam usaha pembentukan bangsa Malaysia yang mempunyai jati diri kukuh lagi progresif.